سفارش تبلیغ
صبا ویژن
خداوند به بنده ای که به فرزندش محبّت شدید دارد، رحم می کند . [امام صادق علیه السلام]
یا غیاث المستغیثین - روز های آبی من
 
 RSS |خانه |ارتباط با من| درباره من|پارسی بلاگ
»» از متن تا معنا(1)

از متن تا معنا(1)
نویسنده : حجة‏الاسلام والمسلمین دکتر محمدباقر سعیدی روشن(1)
معناشناسی و تفسیر اجتهادی قرآن کریم از کجا آغاز می‏شود و چه فرایندی را طی می‏کند؟ این مقال در پاسخ به این پرسش بر آن است که شناخت هسته‏های اولیه معنا از واژگان جستجو می‏شود که موجِد متن آنها را گزینش نموده و پیام خود را در ترکیب ساختاری عبارات ویژه جای داده است. ملاحظه ویژگی‏های ادبی، دلالی و سیاق ترکیبی جمله، مرحله‏ای دیگر است. نگاه پیوستاری به متن قرآن و نیز سنت معصوم علیه‏السلام ، همچنین نظر داشت زمینه پیدایش متن و دانش‏های عصری گام بعدی است. اینها همه فراهم‏کننده شرایط بیرونی معنا در ذهن خواننده متن و بازنمود اراده مؤلف، اقتضائات متن و زمینه معنایی و مانند اینهاست. اما این اندیشه و تدبّر خواننده و قدرت اجتهاد و تفقه دینی اوست که به نوبه خود در چگونگی کشف معنا اثرگذار است و به عنوان آخرین گام در معناشناسی محسوب می‏گردد.
واژه‏های کلیدی: متن، معنا، تفسیر، زمینه، تدبّر.
 
مقدمه
 عقلای عالم، متون علمی، فلسفی و دینی را بازنمود ایده‏های درونی و خواست‏های قلبی پدیدآورندگانشان می‏دانند و با تفسیر و تحلیل آن متون به دیدگاه‏ها و مقاصد صاحبانشان دست می‏یازند.
از این نظر، قرآن کریم نیز یک متن است که منعکس‏کننده رهنمودهای تعالی‏بخش خداوند بر انسان است. این متن با وجود شیوایی و آسان‏یابی (دخان / 58)، از مخاطب‏های خویش تدبر می‏طلبد؛ «کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ وَلِیَتَذَکَّرَ أُوْلُوا الاْءَلْبَابِ» (ص / 29 و ر.ک: محمد / 24؛ نساء / 82). مدلول التزامی این دعوت آن است که راه‏یابی به سطوح و لایه‏های درونی این کتاب بدون کاربَست ابزار اندیشه و فعالیت فکری ناممکن است.
از سوی دیگر، قرآن در عین اینکه یک متن محدود و درنهایتِ ایجاز است، مشتمل بر پایه‏های اساسی باور دینی و آموزه‏های رفتاری و سلوک معنوی و راهنمای اندیشه و کردار آدمی در حرکت و حیات معنوی است؛ «وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانا لِکُلِّ شَیْءٍ» (نحل / 89). اما روشن است که بهره‏مندی از حقایق قرآن برای راهبرد زندگی ایمانی، مستلزم تلاش علمی روشمند، یعنی اجتهاد و اکتشاف معارف آن است که در اصطلاح، تفسیر نامیده می‏شود. علامه طباطبایی(ره) می‏نویسد: «تفسیر، بیان معانی آیات قرآن و کشف مقصود (مراد) و مدلول (معنای مورد نظر) آنهاست» (طباطبایی، ج1، ص4).
اما پرسش آن است که فهم یک متن چه سازوکاری دارد و از چه فرآیندی عبور می‏کند؟ چنانکه معلوم است، متن، واقعیتی است که صرف‏نظر از وجود مفسّر، وجود خارجی دارد و به وسیله پدیدآورنده‏ای به ظهور پیوسته است؛ بدین روی، وقتی سخن از «تفسیر متن» به میان می‏آید، هم‏زمان، با سه حقیقت متمایز و در عین حال مرتبط با هم مواجهیم: تولیدکننده متن، که پیدایش متن وابسته به اراده درونی اوست؛ خودِ متن و ویژگی‏ها و اقتضائاتی که به حسب قانونِ وضع و دلالتِ محاوره عقلایی داراست؛ و خواننده و مفسّر متن که پدیده نظریه تفسیری، مستند به تلاش فکری اوست.
هویت هستی‏شناسی هر متن، از جمله قرآن، مرهون دو مؤلفه معنا و محتوا از یک سو و ساختار و هندسه رویین، از سوی دیگر است. ترکیب این دو عنصر برخاسته از توانمندی‏های شخصیِ پدیدآورنده هر اثر و در مورد قرآن، دستاورد وحی الهی است و از این لحاظ، مفسّر هیچ نقشی در تحقق این هویت ندارد؛ هر چند، از لحاظ غایت‏انکاری، وجودِ انسان و فلسفه حیات معنوی وی زمینه‏ساز و داعی ایجاد وحی از سوی خداوند است.
با توجه به مطالب پیش‏گفته، معلوم گردید که مفسّر قرآن در فعل تفسیری خود در جست‏وجوی کشف معانی و حقایقی است که در متن قرآن وجود دارد، نه جعل، تولید و تحمیل معنای ذهنی خود بر متن؛ اما این مسأله جدّی است که در معناشناسی یک متن، باید میان سطوح مختلف معنایی آن تمایز نهاد و برای دریافت معنای هر سطح، ابزار مناسب آن را به کار گرفت.

1. معناشناسی واژگان
 نخستین سطح در معناشناسیِ هر متن، شناخت معنای مفردات و واژگان آن است. قرآن به لغت عربی و در روزگاری معیّن نازل شده است؛ «وَإِنَّهُ لَتَنْزِیلُ رَبِّ الْعَالَمِینَ.... بِلِسَانٍ عَرَبِیٍّ مُبِینٍ» (شعراء / 195)؛ بنابراین لازم است الفاظ قرآن کریم را برابر مفاد لغت عربی معنا نمود.
نکته درخور تأکید آن است که با توجه به تحولاتی که ممکن است با گذشت زمان در معنای واژه‏ها رخ دهد، ناگزیر باید با تفحص در منابع فرهنگی، لغوی و نظم و نثر عربِ عصر نزول و شناخت فرهنگ رایج زبانِ مردمان جاهلیت، معنای واژه‏ها در عصر نزول قرآن را شناسایی کرد تا معانی مستحدثه که در اثر تطور دلالتِ الفاظ و جمله‏ها در جریان تحولات فرهنگی و اجتماعی پدید می‏آیند، موجب گمراهی انسان نگردند.
بازشناسی ریشه و بُنِ واژه‏ها، شناخت هیئت و اشکال گوناگون و تفاوت‏های معنایی که اشتقاقات مختلف پدید می‏آورد و علم صرف در زبان‏شناسی عهده‏دار آن است، از نکات قابل توجه در این مرحله است. همچنان که هوشمندی در تشخیص معنا در مشترک لفظی و مشترک معنوی و حقایق خاص قرآنی که در اثر بسامدهای مکرر، وضع تعیّنی و عرف ویژه قرآنی گرفته‏اند، حایز اهمیت بسیار است. افزون بر اینکه پاره‏ای از واژگان قرآنی دارای مصادیق مختلف مادی و غیرمادی است، بدون آنکه معنا متفاوت باشد و استعمال لفظ در بیش از یک معنا تلقی شود. با این وصف، از جمله نکات مؤثر در دریافت معنای دقیق واژه‏های قرآنی استقصای موارد کاربرد آن واژه در قرآن است. به تعبیر یکی از قرآن‏پژوهان معاصر، غفلت از این نکته منشأ خطای برخی شده است. آنها کلمه «اجتنبوه» (مائده / 9) را که در فضای نهی از خمر بیان شده است، دال بر تحریم قطعی ندانسته‏اند. این در حالی است که با تتبع مشتقات کلمه «اجتناب» در قرآن معلوم می‏گردد که این واژه در قرآن قرین شرک و محرّمات کبیره است.
«فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنْ الاْءَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ» (حج / 30)؛ «وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنْ اُعْبُدُوا اللّه‏َ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ» (نحل / 36)؛ «وَالَّذِینَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ یَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَی اللّه‏ِ لَهُمْ الْبُشْرَی» (زمر / 17)؛ «وَالَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الاْءِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُونَ» (شوری / 37)؛ «إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ» (نساء / 31)؛ «الَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الاْءِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلاَّ اللَّمَمَ» (نجم / 32).
از موارد استعمال این کلمه در قرآن معلوم می‏شود که به‏رغم ادعای مورد اشاره، این واژه از لحاظ دلالت بر منع، صریح‏تر از کلمه «تحریم» است؛ زیرا تحریم، منع فعل را می‏رساند، ولی اجتناب، نزدیک شدن به فعل را نیز ممنوع می‏کند و از این لحاظ، مشابه «وَلاَ تَقْرَبُوا الزِّنَی إِنَّهُ کَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِیلاً» (اسراء / 32) است (قرضاوی، ص76).

2. سطح معناشناسی ترکیبی جمله‏ها
 هر متن برخوردار از یک گفتمان و محاوره با مخاطب خویش است. زبان متن ترجمان پیام متکلم و جانشین وی است. گفتمان عرف عقلا در درون چارچوب‏ها و قواعد معین دلالی2 به تفهیم و تفاهم می‏پردازد و روی‏برتافتن از هنجارهای3 ارتکازی عقلا در محاورات متعارف مردود است.
قرآن کریم نیز متن رسانای پیام خداوند است. گوینده این متن برای هدایت انسان از ابزار کلام سود جسته، مقاصد خویش را در قالب محاوره عقلایی به بشر رسانده است. بدین‏سبب شرط لازم در راه‏یافتن به معانی جمله‏ها و گزاره‏های قرآنی، آگاهی و بهره‏گیری از قوانین محاوره عقلایی است.
پایین‏ترین سطح از قوانین زبانیِ محاوره، نحوشناسی جمله‏های قرآن است؛ زیرا تفاوت حرکت‏ها و اعراب کلمه‏ها منشأ تفاوت و تغایر معنای جمله‏ها می‏شود و هر یک از عناوین علم نحو تأثیر خاصی را در معنای جمله می‏گذارد. بدین‏روی شناخت مبتدا، خبر، فاعل، مفعول، صفت، ظرف، حال، معرفه، نکره و... در چگونگی معناشناسی جمله مؤثر است.

1.2. آگاهی از ویژگی‏های ادبی جمله‏ها
 چنانکه می‏دانیم، کاربرد الفاظ در ترکیب جملات دارای گستره‏ای فراخ‏تر از محدوده معانی وضعی است. همچنان که به ضرورت وسعت معنا و تنگنای الفاظ و یا به انگیزه آرایش کلام به محسّنات لفظی و معنوی، به‏کار بردن آرایه‏های ادبی چون مجاز، کنایه و استعاره، ایجاز و اطناب، تقدیم و تأخیر و مانند اینها در محاورات کلامی، امری متداول است.
قرآن کریم به دلیل وسعت قلمرو معنایی و محدودیت متن، از این نظر سرشار از فنون ادبی و آرایه‏های کلامی است و کسی که می‏خواهد در کار تفسیر قرآن برآید، باید از دانش معانی بیان و زیبایی‏شناسی ادبی برخوردار باشد تا بر دقایق جمله‏های قرآن واقف گردد (سیوطی، نوع 77).

2.2. شناخت انواع و حدود دلالت‏های کلام
 سخن، مجموعه‏ای از نشانه‏ها4 و دالّ بر معنایی است که در درون ذهن و جان متکلم وجود دارد. البته دال، همیشه یک واژه نیست و یک تابلو یا یک تصویر نیز نوعی نشانه و دال است؛ اما زبان رایج در میان عموم عقلا، بیش از هر چیز از نشانه‏های آوایی و واژگانی بهره می‏گیرد. در هر نشانه سه عنصر وجود دارد: دال یا نشانه، مدلول یا معنا، و رابطه میان آن دو، که دلالت (انتقال ذهن از چیزی به چیز دیگر) نام دارد.
دلالت کلامی از میان سه نوع دلالت عقلی، طبعی و وضعی، از نوع دلالت وضعی است. چگونگی دلالت دال بر مدلول کلامی نیز سه نوع است: دلالت مطابقی (دلالت لفظ بر تمام معنای موضوع‏له)، دلالت تضمنی (دلالت لفظ بر جزء معنای موضوع‏له) و دلالت التزامی (دلالت لفظ بر خارج معنای موضوع‏له که تصور معنای موضوع‏له با تصور آن معنا نوعی تلازم دارد).
با نگاهی دیگر، دلالت کلام گاه منطوقی است، یعنی معنایی که اصالتا یا تبعا لفظ بر آن دلالت دارد؛ و گاه مفهومی است (خراسانی، ج1، ص300 و خویی، ج5، ص54)، یعنی معنایی که لازمه عقلی، عرفی و یا عادی معنای منطوقی است. دلالت مفهومی ممکن است به صورت مفهوم موافقت (با مدلول منطوقی) باشد که در اصطلاح، فحوای خطاب نیز نام دارد؛ چون: «فَلاَ تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ» (بقره / 233)، که مدلولش آن است که نباید پدر و مادر را آزرد؛ نیز ممکن است مفهوم مخالفت باشد، یعنی دلالتی که مخالف حکم منطوق است؛ چون: مفهوم صفت، شرط، حال، ظرف و مانند آن.
جز اقسام نامبرده، در کتاب‏های اصول عامه و شیعه، از اقسام دیگری از دلالت، مانند دلالت اقتضا،5 تنبیه،6 اشاره7 و لوازم بیّن8 و جز اینها نیز یاد شده است. در اینکه آیا اقسام دلالت‏های یادشده همه از قبیل دلالت لفظیِ کلام است یا نه، اندکی محل تأمل است. میرزای قمی(ره) در قوانین، پس از تقسیم مدلول کلام به دو قسمِ منطوق و مفهوم، منطوق را به صریح و غیرصریح تقسیم نموده، مدلول مطابقی و نیز تضمنی را، به مسامحه، از اقسام منطوق صریح و مدلول التزامی را که دلالت اقتضا، اشاره و تنبیه را نیز در آن جای داده، منطوق غیرصریح دانسته است (میرزای قمی، ص167).
از میان اقسام یاد شده گمان می‏رود که دلالت اشاره و نیز لازم بیّنِ به معنای اعم، مانند وجوب مقدمه، دلالت عقلی و باقی از قبیل دلالت لفظی کلام باشد.
بالاخره آنکه، سخن یک ظهور تصوری و دلالت استعمالی دارد و یک ظهور تصدیقی و دلالت جدّی که همان مراد واقعی گوینده است. به هر روی احراز ظهور و کشف مراد واقعی گوینده دو مقوله مهم است که هر یک قواعد خود را دارد.
با توجه به نکات یاد شده معلوم گردید که در مرحله معناشناسیِ ترکیبی جمله‏ها و گزاره‏های قرآن کریم، افزون بر نحوشناسی و توجه به ویژگی‏های ادبی جمله‏ها، توجه وافی به نوع و چگونگی و حدود دلالت، از امور اجتناب‏ناپذیر است و غفلت از آنها منشأ دوری از مقصود گوینده است.

3.2. آهنگ و سیاق سخن
 این مطلب در جای خود یک اصل عقلایی در گفتمان متعارف بشری است که در تحلیل، تفسیر و معناشناسیِ یک متن، نوشتار یا گفتار یک اندیشمند، فضای کلی و آهنگ سخن وی را مورد عنایت قرار می‏دهند و با توجه به آن جهت‏گیریِ محوری، از میان معانیِ نهفته و محتمل در کلام، احراز ظهور می‏کنند و در پرتو تناسب سیاق کلام، مراد وی را بازشناسی می‏نمایند.
بر همین اساس، از جمله نکات کاربردی در سطح معناشناسیِ آیات قرآن، در نظرگرفتن سیاق آیه در سوره و سیاق جمله در جایگاه خود در آیه است. زرکشی در اهمیت این اصل می‏نویسد: دلالتِ سیاق بزرگ‏ترین راهنما برای دست‏یابی به مراد متکلم است و هرکس آن را نادیده انگارد، بر خطا رفته است. چنان که در آیه شریفه «ذُقْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْکَرِیمُ» (دخان / 49) سیاق نشان می‏دهد که منظور از عبارت «عزیز الکریم»، تحقیر و ذلت است (زرکشی، ج2، ص3035).
پیش از این گفته شد که وجود مصداق‏های گوناگون برای یک واژه، اشتراک لفظی و کاربرد مجازی، اموری متداول در زبان است و قرآن نیز این ویژگی‏ها را دارد؛ از این‏رو، سیاقْ این نقش را ایفا می‏کند که در این موارد کدام مصداق مراد است و یا کدام معنا مقصود است و آیا کاربرد مجازی مورد نظر است، یا حقیقی؛ به طور مثال، تعبیر «کتاب» در قرآن دارای مصداق‏های متعددی چون مطلق کتاب‏های آسمانی،9 تورات،10 انجیل،11 قرآن،12 هر نوع نوشته،13 لوح محفوظ،14 نامه اعمال انسان15 و جز اینهاست؛ و سیاق به ما نشان می‏دهد که در کدام آیه، کدام مصداق موردنظر است.
البته این پرسش به نوبه خود جدی و در خور یک مقاله مستقل است که «سیاق چیست و حدود دلالت آن کدام است؟» و در اینجا تنها به تعریفی که شهید صدر از سیاق ارائه نموده بسنده می‏کنیم، هر چند ممکن است این رهیافت به نوبه خود مجال مناقشه داشته باشد؛ «مقصود ما از سیاق هر نوع دلیل دیگری است که به الفاظ و عباراتی که می‏خواهیم آن را بفهمیم، پیوند خورده است. خواه از مقوله لفظی باشد، مانند واژگان دیگری که با عبارت ما یک سخن پیوسته را تشکیل می‏دهد؛ یا قرینه حالی، چون اوضاع و احوال و شرایط وقوع سخن باشد و در موضوع کلام، نوعی رهنمود داشته باشد» (حلقة الاولی، ص103).
به هر روی دانشمندان اسلامی توجه به سیاق کلام را در تفسیر جمله‏ها و آیات قرآن کریم یک اصل دانسته‏اند. یکی از اندیشمندان معاصر در این زمینه می‏نویسد: «باید خیلی دقت کنیم وقتی می‏خواهیم آیه‏ای را زیر موضوعی و عنوانی قرار دهیم، آیات قبل و بعد را هم در نظر بگیریم و اگر احتمال می‏دهیم که در آیات قبل و بعد قرینه‏ای وجود دارد، آن را هم ذکر کنیم... تا موقع مراجعه به آیه، آن قراین کلامی مورد غفلت واقع نشود» (مصباح یزدی، ج1، ص10).
همین‏طور دانشمند متقدم، طبری، با تأکید براصل سیاق می‏نویسد: «گرداندن کلام از سیاق آن روا نیست، مگر آنکه دلیل معتبری، همانند دلالت ظاهر قرآن، یا روایتی از پیامبر، داشته باشیم؛ در غیر این صورت باید سیاق را اخذ کنیم» (مالکی، ص146، نقل از تفسیر طبری، ج9، ص282).
از برخی تعبیرات علامه طباطبایی(ره) نیز استفاده می‏شود که دلالت سیاق را بر ظاهر ترجیح می‏دهند و روایت را بر اساس آن تأویل می‏کنند (طباطبایی، ج17، ص9).

3. سطح معناشناسی متناظر
 علی‏رغم اینکه آیات و سوره‏های قرآن، به ظاهر پراکنده و هر یک مشتمل بر موضوعات متفاوت است، این حقیقت در جای خود محرز است که با توجه به استناد قرآن به علم احاطیِ خداوند و حکمت و هدف‏داریِ پدیدآورنده، متن قرآن دارای همگراییِ موضوعی و محتوایی در راستای هدف آموزشی و تربیتی است و عناصر محتوایی قرآن، همانند اجزای یک ساختمان، به هم پیوسته و ناظر بر یکدیگر است. با توجه به اصل یاد شده، این سؤال پیش می‏آید که ما چه وقت و چگونه می‏توانیم یک دیدگاه را به قرآن نسبت دهیم؟ به عبارت دیگر، چه وقت ما می‏توانیم در موضوعی از موضوعاتِ طرح شده در قرآن، به یک نظریه روشن و نهایی دست یابیم؟ و به دیگر سخن، آیا ما می‏توانیم در مواجهه با قرآن به یک سلسله نظریه‏های روشن در مسائل کلیدی مرتبط با حیات انسان برسیم؟ آیا می‏توان در معناشناسی قرآن به سطحی از شناخت معنا دست یافت که درباره جهان، خدا، انسان، معنا و مفهوم زندگی، فلسفه حیات، ایده‏آل‏های مطلوب و راه چگونه زیستن، انحای گوناگون تعامل رفتاری درست در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی انسان و مانند اینها به چشم‏اندازی واضح برسیم؟ اگر این امر میسور است، راهکار آن چیست؟
با توجه به پیش‏انگاره‏های مدلّلِ جهان‏شناختیِ توحیدی که پدیدآورنده قرآن را خدای حکیم و عالِم می‏داند، همچنین، لحاظ مبنای متن‏شناختی قرآن و اذعان به معانی معیّن مرکزی متن و نیز، باور به توانمندی انسان در کشف حقیقت، از جمله حقایق و معارف قرآن، بی‏گمان ظرفیت بشری قابلیت دریافت اصول معارف قرآن و محکمات تردیدناپذیر آموزه‏های آن را دارد.

1.3. راهکارهای فهم متناظر متن قرآن
 1.1.3. هم‏پوشی متن: همان‏طور که پیش از این بیان شد، قوانین وضع و دلالت، مبنای مفاهمه اجتماعی و تعامل گفتمانی در تشخیص معنا و معناداری است.16 اکنون باید افزود که با توجه به تنوع گستره کاربرد و معانی کاربردی کلمات، مفسرِ یک متن باید مرزهای مشترک سمانتیک و هرمنوتیک را بازشناسد و مورد توجه قرار دهد. هر واژه در زبان، یک معنای دلالی وضعی دارد؛ اما همان واژه وقتی در جمله‏ای خاص و درون یک متن قرار می‏گیرد، آن متن پوششی بر آن معنای وضعی می‏گذارد (معنا در متن) و از ترکیب معنای اضافی، که دستاوردِ هم‏پوشیِ متن است، و معنای مطلق، مفهوم غایی آن واژه به دست می‏آید. این اصل، همان تفسیر متن با استمداد از خود متن است.
البته در اینجا این سؤال جدّی مطرح است که آیا اساسا یک متن می‏تواند خود را تفسیر کند یا نه؟ برخی هرمنوتیست‏ها بر این نظرند که نمی‏توان یک متن را توسط خود آن معنا کرد، بلکه راه استخراج معنای یک متن را باید در بیرون از آن جست، اما این نظر دلیل قابل پذیرشی ندارد. در برابر این نظر، دیدگاه دیگری وجود دارد که قایل است تمامی متون می‏توانند خود را تفسیر کنند و این اصل اختصاص به متن خاصی ندارد و بالاخره، نگاه سوّمی وجود دارد که می‏گوید برخی از متون می‏توانند خودشان را تفسیر کنند.
البته اینکه چه متونی می‏توانند خود را تفسیر کنند و تفاوت آنها با متونی که نمی‏توانند خود را تفسیر کنند چیست، نیازمند بررسی و تأمل است. می‏توان گفت: اگر متنی خود را نور و کتاب روشن دانست (نساء / 176) و دعوی کمال و جاودانگی و هدایت تمامی مردم را داشت و به تحدی همگان را در پوشش دعوت خویش قرارداد و خود را تجلّی علم الهی (هود / 14) و قول فصل (طارق / 14) معرفی کرد، به دلالت التزامی، چنین متنی می‏تواند خود را تفسیر کند.
این برداشت در مورد قرآن، باور تمامی فرق اسلامی است و به قاعده روایت «فان القرآن یفسّر بعضه بعضا» (مجلسی، ج75، ص27)، ناظر به اصل یاد شده است. همین‏طور به احتمال زیاد، روایت پیامبر اکرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله «انّ القرآن لم‏ینزل لیکذب بعضه ببعض و یشهد بعضه علی بعضٍ» (سیوطی، ج2، ص5) و سخن حضرت علی علیه‏السلام «کتاب الله ینطق بعضه ببعضٍ و یشهد بعضه علی بعضٍ» (نهج‏البلاغه، خطبه 133)، نیز روش‏گذار همین موضوع است.
در پرتو این نگاه، با آنکه آیات قرآن، در مدت زمانی قریب به بیست و چند سال، نزول تدریجی یافت، اما چون مبدأ این متن مقدس علم مطلق خداوند است (رک: فرقان / 6 و نساء / 166)، قرآن یک متن منسجم است که تمامی اجزای آن نسبت به یکدیگر هم‏گرایی و ارتباط معنایی دارند، از این‏رو و به دلیل عدم امکان غفلت و فراموشی در گوینده قرآن، این اصل عقلایی در مورد قرآن قابل بازیابی است که صرف‏نظر از فرایند پیش‏گفته، معناشناسیِ متناظر و کشف دیدگاه وحیانی در مفهومی از مفاهیم قرآنی، بدون لحاظ بخش‏های مفسّر دیگر، تلاشی ناکام است (مطهری، ج2ـ1، ص21؛ ج3، ص133؛ ج9، ص234).

الف) الگوهای درون‏متنی
 در معناشناسی متناظر، از جمله روش‏های اساسی، استفاده از «الگوهای درون‏متنی» است. اینک می‏کوشیم تا به قدر ظرفیت این نوشتار، این مدل و عناصر تشکیل‏دهنده و نتایج آن را توضیح دهیم. بر اساس این مدل، در این مرحله تلاش می‏شود به هدف کشف دیدگاه و چشم‏انداز قرآن در هر یک از موضوعات و عناوین مطرح در قرآن، چون: علم، عقل، ایمان، دنیا، آخرت و... به تدریج به سوی بازیابی معنای مورد نظر پیش برویم.
به طور نمونه، برای شناخت نظر قرآن درباب ایمان، پس از جست‏وجوی مفهوم‏شناسی لغوی و کاربردهای آن در فرهنگ عرب پیش از قرآن، کاربردهای قرآنیِ این واژه و مشتقات آن را مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار می‏دهیم. سپس از گروه‏های مختلفِ گزاره‏ها و جمله‏های قرآنی مؤلفه‏ها و عناصری را به دست می‏آوریم.
1) از برخی تعبیرها استفاده می‏شود که ایمان، هر چه هست، ذومراتب و زیادشدنی است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللّه‏ِ وَرَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِی نَزَّلَ عَلَی رَسُولِهِ...» (نساء/ 136) و «قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِنْ قَالَ بَلَی وَلَکِنْ لِیَطْمَئِنَّ قَلْبِی» (بقره / 260).
2) در برخی تعبیرها عوامل و منشأهای ازدیاد ایمان مورد توجه قرار گرفته است: «وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانا» (احزاب / 22).
3) از برخی گزاره‏ها برمی‏آید که ایمان حقیقتی درونی و نوعی سرسپردگی قلبی است: «وَالَّذِینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبّا للّه‏ِِ» (بقره / 165)؛ «إِلاَّ مَنْ أُکْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالاْءِیمَانِ» (نحل / 106) و «وَمَا یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللّه‏ِ إِلاَّ وَهُمْ مُشْرِکُونَ» (یوسف / 106).
4) از برخی گزاره‏ها استفاده می‏شود که ایمان امری اختیاری است: «وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ لاَمَنَ مَنْ فِی الاْءَرْضِ کُلُّهُمْ جَمِیعا» (یونس / 99).
5) اظهار ایمان و فقدان واقعیت ایمان از برخی آیات قرآن استفاده می‏شود: «وَمِنْ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ آمَنَّا بِاللّه‏ِ وَبِالْیَوْمِ الاْخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِینَ» (بقره / 8) و یا «وَإِذَا جَاءُوکُمْ قَالُوا آمَنَّا وَقَدْ دَخَلُوا بِالْکُفْرِ وَهُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ وَاللّه‏ُ أَعْلَمُ بِمَا کَانُوا یَکْتُمُونَ» (مائده / 61).
6) در بخش نسبتا پربسامد آیات مربوط به ماده ایمان، از عوارض و لوازم ایمان سخن به میان آمده است و هویت ایمان متوقف بر پایبندی به این لوازم و قیود است. نمونه‏هایی از این دسته آیات را ملاحظه می‏کنیم: «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمْ الرَّحْمَنُ وُدّا» (مریم / 96)؛ «إِلاَّ مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحا فَأُوْلَئِکَ لَهُمْ جَزَاءُ الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِی الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ» (سبأ / 37)؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا» (آل‏عمران / 200)؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ للّه‏ِِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ» (مائده / 8)؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا الَّذِینَ کَفَرُوا یَرُدُّوکُمْ عَلَی أَعْقَابِکُمْ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِینَ» (ال‏عمران / 149)؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاَ تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ» (نساء / 29)؛ «أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لاَ یُفْتَنُونَ» (عنکبوت / 2) و «وَلِیُمَحِّصَ اللّه‏ُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَمْحَقَ الْکَافِرِینَ» (آل‏عمران، 141).



نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » م- ح ( شنبه 91/5/7 :: ساعت 5:37 صبح )
»» لیست کل یادداشت های این وبلاگ

خبر توهین مفتی وهابی به مرجعیت شیعه
پشت پرده ساخت فیلم توهین آمیز علیه پیامبر(ص)
پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی اهانت
تصویر کارگردان فیلم توهین آمیز علیه پیامبر (ص)
آشنایی با حامیان فیلم توهین به پیامبر اکرم(ص)
سام باسیل کیست؟
داستان فیلم توهین به پیامبر اکرم(ص)
محتوای فیلم موهن چیست؟عوامل سازنده آن چه کسانی هستند؟
تصویر جسد سفیر آمریکا در لیبی
محتوای فیلم موهن علیه پیامبر چیست؟
متن کامل کنفرانس سه روزه - مقابله با تهدید ایران
در جنگ با ایران فقط 300 نفر کشته می شوند!
از متن تا معنا(1)
از متن تا معنا(2)
دانش نامه دین
[همه عناوین(557)][عناوین آرشیوشده]

>> بازدید امروز: 125
>> بازدید دیروز: 79
>> مجموع بازدیدها: 892017
» درباره من

یا غیاث المستغیثین  - روز های آبی من

» پیوندهای روزانه

مایع شوینده داخل موتور [2]
مهدویت [2]
پاسخ درسهایی از قرآن [3]
کتب الکترونیک مذهبی [90]
نرم افزار ترتیل قران کریم [42]
مرکز توسعه وبلاگهای دینی خراسان جنوبی [15]
هدایای اسلامی [11]
مقالات مشاوره و اختلالات روانی [110]
[آرشیو(8)]

» فهرست موضوعی یادداشت ها
حضرت محمد(ص)[25] . تصاویر دلخراش از شهدا و مجروحین قیام بحرین ([8] . 18)[7] . آیات و احادیث درباره مطیع بودن در برابر دستورات خدا و رسول الله[5] . حضرت حسن عسکری(ع)[5] . مداحی ماه محرم گلچین از اکبری با فرمت قابل پخش در موبایل - سری 3[5] . مداحی و سینه زنی عزاداری محرم حمید علیمی - تصویری 3gp سری 4[4] . تصاویری از کشتار دلخراش و بی رحمانه ی شیعیان بحرین توسط وهابیون[3] . چند داستان از حضرت علی (ع)[3] . احکام اسلام و ایمان[3] . پیامک برای تسلیت شهادت[2] . راز ماندگاری‌ عاشورا[2] . سخنرانی های شهید مرتضی مطهری[2] . نرم افزار قرآنی حکیم رضوان[2] . نقش‌ زنان‌ در نهضت‌ حسینی‌[2] . حضرت محمد باقر(ع)[2] . نمایش میلیونی بسیجیان کشور با عنوان رئیس ستاد هفته بسیج از نم . وصیت نامه شهید «حاج همت» فرمانده لشکر 27 محمد رسول الله(ص) . ویژگی های امام علی (ع): . نزدیک‌ترین مکتب کلامی به شیعه آشنایی با مکاتب مهم کلامی نظ . نسیمی از آموزه های اخلاقی امام هادی(ع) امام هادی(ع) در جایی بنام . نظریه جان باوری درباره دین نظریه جان باوری ادوارد تیلور و جیمز ف . نقش بسیج فرهنگیان در عرصه تعلیم و تربیت کشور . نقش تـربیتی بانوان در مقابله با آسیب‏های فرهنگی و اجتماعی . نقش نهضت امام حسین علیه السلام در عزت جامعه اسلامى . مداحی ماه محرم گلچین از اکبری با فرمت قابل پخش در موبایل - سری 3 . مداحی مخصوص ماه محرم جواد ذاکر تصویری فرمت 3gp . مداحی مذهبی سینه زنی هلالی محرم 1386 گلچین شده- تصویری 3gp سری 3 . مراسم شب پنجم محرم87 (حاج محمود ... . مراسم شب چهارم محرم ?? (حاج محم ... . مراسم شب دوم محرم ???? . مراسم شب سوم محرم ???? (حاج محم ... . معجزات حضرت امام علی النقی (ع) محمّد بن فرج رخجى گوید: حضرت ابو . مفهوم و تعریف ایمان . منتخب ادعیه و زیارات . موج . سلیم . سمینار گفتگو با ناشناختنی . شب ششم محرم 87 (حاج محمود کریمی) . شناسایی . شهادت . شهادت حضرت امام علی نقی (هادی) (ع) پدید آورنده : نامشخص ، صفحه 1 . ضرورت درمان نگرانى ها . طلوع فرهنگ اصطلاحات علوم اسلامی . ظهور در فرهنگ شیعه به چه معناست؟ مکتب تشیّع و هویت وجودى شیعه به . عاشورا احیاگر ارزشهاى اصیل اسلامى . عدالت اجتماعی . عوامل سازنده آن چه کسانی هستند . فرهنگ عاشورا در ارزشها وجـود مـقـدس سیدالشهدا از ابتداى نهضت د . فعالین . فلسفه تشکیل بسیج تاریخچه تشکیل بسیج بسیج یک حرکت اجتماعی . فیلم موهن علیه پیامبر . قیام . قیام بحرین . قیام بحرین، شکست هیمنه امریکا درمنطقه . گزیده ای از سخنان گهربار امام علی نقی علیه السلام امام هادی (علی . مادر حضرت رضا علیه السلام . مبارزه با افکار انحرافی تا شهادت . متن کامل کنفرانس سه روزه - مقابله با تهدید ایران . مجموعه آثار دکتر شریعتی . مجموعه آثار دکتر شریعتی . مجموعه ای بی نظیرازآثار دکترعلیرضاآزمندیان . مجموعه ای کامل ازسخنرانی های استاد حورایی . مجموعه سخنرانی استاد قرائتی . مجموعه قرآن با صدای استاد عبدالباسط . مجموعه کامل تلاوت قران و ترجمه . محتوای فیلم موهن چیست . محتوای فیلم موهن علیه پیامبر . محتوای فیلم موهن علیه پیامبر چیست . مختصر حالات دوّمین معصوم ، اوّلین اختر امامت . مداحی بسیار زیبای مهدی خزائی به ... . راز محبوبیت بسیجی در خدمت رسانی است . رفتار تربیتی حضرت زهرا(س) با فرزندان نقش اساسی مادر در سعادت و . روانشناسی اجتماعی . روشهای تربیتی از دیدگاه امام هادی علیه السلام . زن از دیدگاه علی علیه السلام . سام باسیل کیست؟ . سخنان حضرت ابوالفضل‌ العباس‌(ع) . سخنرانی های رحیم پور ازغدی . حماسة‌ عاشورا . خبر توهین مفتی وهابی به مرجعیت شیعه . خصوصیات بسیجی مکتبی بودن مهمترین ویژگی بسیج ایمان به خدا و . داستان فیلم توهین به پیامبر اکرم(ص) . دانش نامه دین آفرینگان اصطلاحى است براى یکى از مراسم هاى نیایش . دانلود کتاب الکترونیکی اطلاعات ... . دانلود کم حجم ترین نرم افزار تد ... . دستگیری . دوست بسیجی من سلام.... وبلاگی که هم اکنون در اختیار تو دوست خوب . رابطه مؤ منان با خویشتن . تصویر جسد سفیر آمریکا در لیبی . تصویر کارگردان فیلم توهین آمیز علیه پیامبر (ص) . تفکر بسیجی تهاجم فرهنگی امنیت اجتماعی . تکمیل شعر "بسیجیه واقعی، همت بود و باکری . جذب افراد مستعد . جهاد علمی و خدمت به مردم از مهمترین رویکردهای بسیج مستضعفین است . چند حدیث از امام علی النقی (ع): 1- صبر را بالش کن ، و فقر را در . چند داستان از حضرت (ع) . حضرت حسین (ع) . ((بسیج از دیدگاه ایت الله خامنه ای)) . 10 زنگ خور جدید موبایل- اهنگ مو ... . آیت الله مکارم: آینده متعلق به شیعه است . آینه روشن/ویژه آیت الله بهجت . اثرات شوم موسیقی بر روان انسانها از دیدگاه ائمه اطهار (ع) . اثرات شوم موسیقی بر روان انسانها از دیدگاه ائمه اطهار (ع) 2 . احادیث امام علی نقی(ع) على بن محمد نوفلى گوید: محمد بن فرج به م . پیامک تسلیت . پیامک ها و اشعار زیبا . تأثیر فرهنگ‌ عاشورا بر انقلاب‌ اسلامی‌ . تبلور ارزش های انسانی در فرهنگ عاشورا . تبلور ارزش های انسانی در فرهنگ عاشورا (2) احیاى ارزش‏هاى اسلا . تبلور ارزش های انسانی در فرهنگ عاشورایی (2) . تداوم . تداوم موج دستگیری فعالین . تداوم موج دستگیری فعالین قیام بحرین . تدبیر امام، تشکیل بسیج مردم، اصلی ترین بخش جامعه اند که نقشی حی . تربیت افراد مستعد . 18) / قسمت دوم . 2) عبادت امام علی(ع) . 9837حسین سیب سرخی 23 رمضان 1387 . 9838مجموعه نوحه های عبدالرضا هل ... . 9839حاج محمود کریمی شهادت امام . 9840مجموعه نوحه های حاج مهدی سل ... . 9841مجموعه نوحه های حاج مهدی سل ... . emam hadi, sms tasliyate shahadate emam hadi, sms تسلیت شهادت ام . sms تسلیت شهادت امام علی . sms تسلیت شهادت امام علی نقی . آزادی از دیدگاه امام علی(ع) . آشنایی با حامیان فیلم توهین به پیامبر اکرم(ص) . آماده، و تربیت آنان . چهل حدیث اخلاقی از امام علی نقی علیه السلام : 1- جبران نقص « لِب . چهل حدیث از حضرت علی (ع ) (چهل حدیث گهربار منتخب ) . چهل حدیث منتخب از علی بن محمد الهادی علیه السلام : قالَ الا ما . چهل داستان از پیامبر (ص) . حب الهى معیار ارزش ها . حدیث 10 . حدیث 11 . حدیث 17 . حدیث 3 . حدیث 4 . حدیث 5 . حدیث 6 . حدیث 7 . حدیث 8 . حدیث 9 . حضرت امام علی النقی الهادی (ع ) تولد امام دهم شیعیان حضرت امام ع . حضرت جعفر صادق (ع) . ارزش در جاهلیت پیش از اسلام . از متن تا معنا(1) معناشناسی و تفسیر اجتهادی قرآن , معناشناسی واژ . از متن تا معنا(2) 7. و بالاخره در پاره‏ای دیگر از گزاره‏های مربو . اس ام اس شهادت امام هادی . اس ام اس مثبت . اس ام اس مذهبی . اس ام اس های مذهبی بمناسبت شهادت امام دهم . اسراییلیها گفتن در جنگ با ایران فقط 300 نفر کشته میشن! . افسران . امام (علیه السلام ) پس از بیان عناوین چهارگانه شاخه هاى هر یک از . امام حسین (ع ) افشاگر ارتجاع . امام هادی (ع) . امام هادی(علیه السلام) . امین نیکو به نام محرم . انقلاب ارزشها . انقلاب ارزشها به وسیله پیغمبر(ص ) . انقلاب ارزشها در انقلاب اسلامى ایران . انقلاب اسلامى پیغمبر(ص ) و ارتجاع . ایجاد آگاهی‌ در میان‌ انسان‌های‌ غافل‌ و بیدار کردن‌ فطرت‌ها . ایمان به غیب . ایمان و کنترل غرایز . بحرین . بسته نرم افزاری ذوالفقار . بسیج از دیدگاه امام خمینی (ره)بسیج نه بمثابه یک ارگان در کنار ار . بسیج از دیدگاه رهبربه نام خدا به یاد خدا و برای خدا . بسیج چیست ؟ و بسیجی کیست ؟ بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری . بسیج چیست وبسیجی کیست؟بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله الذی جعلن . بسیج در اندیشه امام (ره) . بسیج در اندیشه امام (ره) 1 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 1 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 10 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 11 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 12 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 13 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 2 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 3 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 4 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 5 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 6 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 7 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 8 . بسیج در بیان مقام معظم رهبری 9 . بسیج در خدمت رسانی . بسیج در دفاع نرم و توسعه اجتماعی . بسیج در عرصه‌های مختلف خدمت‌رسانی جایگاه ویژه‌ای دارد سپاه نیوز . بسیج طلایه دار خدمت رسانی به مردم . بسیج و بسیجی . بسیج و خدمت رسانی به جامعه یکی از نهادهای فعال در زمینه ارتقای . بسیج یعنی حضور (مقام معظم رهبری - 29/ 07/ 79): . بسیج یعنی.... . بسیج یک جریان انقلابی، مردمی و خدمتگزار ملت است خبرگزاری فارس: . بصیرت حضرت ابوالفضل العباس (ع) . بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (رحمت الله علیه): . بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره): ــ بسیج ش . به شیعه بودنم افتخار می کنم زیرا... ما مفتخریم پیرو مکتبى هستیم . بی‌تردید اگر بخواهیم شاهد یک تربیت صحیح وایده . پنج درس آموزنده و ارزنده از حضرت علی (ع ) . پنج درس آموزنده و ارزنده چهل حدیث از پیامبر (ص) . پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی اهانت نفرت انگیز دشمنان اسلام .
» آرشیو مطالب
یا ابا عبدالله
امام حسن مجتبی(ع)
حضرت فاطمه زهرا(س)
حضرت سجاد(ع)
حضرت علی النقی(ع)
اما زمان (عج)
حضر ت محمد(ص)
آبان 1387
مهر 1387
مرداد 1387
تیر 1387
دی 1386
آذر 1386
حدیث
حدیث 2
حدیث 1
حدیث 4
حدیث 3
حدیث 6
حدیث 5
حدیث 7
حدیث 8
حدیث 9
حدیث 10
حدیث 11
حدیث 12
حدیث 13
حدیث 14
حدیث 15
حدیث 16
حدیث 17
حدیث 18
حدیث 19
حدیث 20
مداحی بسیار زیبای مهدی خزائی به نام خدانگهدار
10 زنگ خور جدید موبایل- اهنگ موبایل
دانلود کتاب الکترونیکی اطلاعات عمومی و دانستنی های جالب
دانلود کم حجم ترین نرم افزار تدوین و ویرایش تصاویر
مداحی بسیار زیبای مهدی خزائی به نام خدانگهدار
امین نیکو به نام محرم
شب ششم محرم 87 (حاج محمود کریمی
مراسم شب پنجم محرم87 (حاج محمود کریمی)
مراسم شب پنجم محرم87 (حاج محمود کریمی)
مراسم شب پنجم محرم87 (حاج محمود کریمی)
مراسم شب دوم محرم87 (حاج محمود کریمی)
9840مجموعه نوحه های حاج مهدی سلحشور ( محرم 1382
9839حاج محمود کریمی شهادت امام جواد (ع)
9838مجموعه نوحه های عبدالرضا هلالی ( سال 1382 ) - قسمت اول
9837حسین سیب سرخی 23 رمضان
آبان 1386
مهر 1386
آذر 1387
مرداد 1388
وصیت نامه شهید «حاج همت» فرمانده لشکر 27 محمد رسول الله(ص
جهاد علمی و خدمت به مردم از مهمترین رویکردهای بسیج مستضعفین است
بسیج یک جریان انقلابی، مردمی و خدمتگزار ملت است
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 13
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 12
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 11
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 10
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 9
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 8
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 7
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 6
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 5
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 4
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 3
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 2
بسیج در بیان مقام معظم رهبری 1
بسیج در بیان مقام معظم رهبری
بسیج در اندیشه امام (ره
بسیج در اندیشه امام (ره1
بسیج از دیدگاه امام خمینی (ره)بسیج نه بمثابه یک ارگان در کنار ار
بسیج در عرصههای مختلف خدمترسانی جایگاه ویژهای دارد
بسیج از دیدگاه رهبربه نام خدا به یاد خدا و برای خدا
بسیج و خدمت رسانی به جامعه
بسیج چیست وبسیجی کیست؟بسم الله الرحمن الرحیم
بسیج طلایه دار خدمت رسانی به مردم
راز محبوبیت بسیجی در خدمت رسانی است
بسیج در خدمت رسانی
بسیج چیست ؟ و بسیجی کیست
عاشورا و حسین (ع) و هفتاد و دو تن
آذر 89
شهریور 89
مرداد 89
اسفند 88
دی 88
آذر 88
نقش‌ زنان‌ در نهضت‌ عاشورا
نقش تـربیتی بانوان در مقابله با آسیب‏های فرهنگی و اجتماعی
نقش امام خمینی (ره ) در خرافه زدایی و بازسازی فرهنگ عاشورا
نظرات علما و مراجع پیرامون عزاداری امام حسین (ع
فاطمه زهرا علیها‏السلام زن در اندیشه ترقی زن در اندیشه ترقی
گزیده ای از اخلاق و رفتار امام حسین علیه السلام
گرایش‏های دینی ونیازهای تبلیغـی در آلمــان و اروپـــا
فرهنگ عاشورا، آسیب‏ها و تحریف‏ها (قسمت دوم
فاطمه زهرا علیهاالسلام الگوی مبارزه سیاسی زن امروز
هدف سیاسی: شهادت
نقش نهضت امام حسین علیه السلام در عزت جامعه اسلامی
نماز و آموزه‌های‌ مکتب‌ عاشورایی‌ امام‌ حسین‌ (
نگاهی به آموزه‏های تربیتی در زندگی حضرت خدیجه علیها السلام
نقش‏آفرینی زنان صحابه در حماسه عاشورا
نقش‏آفرینی عاشورا در رویدادهای سیاسی اجتماعی قرن نخست
جلوه هایی از حقیقت اسلام
جریان‌شناسی سیاسی قیام پانزده خرداد
تفاوتهای بیولوژیک زن و مرد (بدن، روان و هوش
تحلیلی پیرامون نهضت حسینی
تحریفات عاشورا در مکتب تاریخ‏نگاری شام (1
تأثیر نهضت حسینی بر انقلاب اسلامی
تحریفات در واقعه تاریخی کربلا
روان‌شناسی‌ عزاداری‌
رمز ماندگاری حسین، علیه‏السلام
درس ها و عبرت های عاشورا در عرصه رفتار سیاسی
در نهضت حسینی
در آفاق‌ حماسه‌ عاشورا
پیامدهای نهضت حسینی و عاشورا حسینی
بررسی‌ زندگی‌ امام‌ حسین‌ (ع) از ولادت‌ تا شهادت‌
بایستگی تحریف زدایی از نهضت عاشورا
بایدها و نبایدها در عزاداری امام حسین
آموزه‌ها و پیام‌های‌ قیام‌ عاشورا
حماسة‌ عاشورا
ناپاکی نسل و حادثه عاشورا
اسوه های تربیتی و اخلاقی در نهضت حسینی
پیامدهای اجتماعی نهضت حسینی
امام‌ حسین‌(ع) و تربیت‌ دینی‌ و....

» لوگوی وبلاگ


» لینک دوستان
عاشق آسمونی
لحظه های آبی( سروده های فضل ا... قاسمی)
سایت اطلاع رسانی دکتر رحمت سخنی Dr.Rahmat Sokhani
عشق سرخ من
عکس و مطلب جالب و خنده دار
هادرباد شناسی
● بندیر ●
مهندس محی الدین اله دادی
سیب خیال
آخرین روز دنیا
اسپایکا
فروشگاه بیستِ بیست
توس بازار
معراج ستاره ها
سریال شهرزاد
گنجدونی
بهترین ها برای ایرانیان
مشاور
کسب درآمد و افزایش بازدید برای وبلاگ شما
حمایت مردمی دکتر احمدی نژاد
کلبه عشق
یادداشتها و برداشتها
.: شهر عشق :.
جهاد ادامه دارد...
پیامنمای جامع
پرنسس زیبایی
رنگارنگه RANGARANGE رنگارنگه
طریق یار
پتی آباد سینمای ایران
خبرهایی داغ داغ از همه چی
دوستی و دوست یابی
شگفتی های قرآن کریم ...
تمهیدات
ایحسب الانسان ان یترک سدی
دلنوشته های یک فروند چریک
مصطفی
مجموعه بیانات رهبر معظم
عشق الهی: نگاه به دین با عینک محبت، اخلاق، عرفان، وحدت مسلمین
Paeez Tanhaei
محمد قدرتی MOHAMMAD GHODRATI
برگترین مرجع جک، اس ام اس، پیامک، لطیفه، عکس، نرم افزار
کامپیوتر و لوازم جانبی و نرم افزار آموزش
عمو همه چی دان
فتو بلاگ
شاخابه عشق
COMPUTER&NETWORK
راه های و فواید و تاثیر و روحیه ... خدمتگذاری
تنهاترین عاشق
ساحل آرامش
غزلیات محسن نصیری(هامون)
گلی از بهشت
ایران آزاد
* ی جایی برای همه *
همه کاره
ســـــــــرزمـــــــیـــن آهــــــن
asheghe tanha
کان ذن ریو کاراته دو ایلخچی
سرود عرش
شاباد
نوری چایی_بیجار
مشاوره
نوستالوژی دل ....
تبادل نظر
وای ندیدید شما ا!!!!!!!

سرزمین
چرا اینجوری؟
از همه رنگش خوبه
عدالت جویان نسل بیدار
صل الله علی الباکین علی الحسین
آپدیت یوزرنیم پسوورد نود32
مقالات روان شناسی
کودکان استثنایی
دانلود - نرم افزار - کد - بازی
پسوردهای آنتی ویروس و جواب های سوالات تبیان و راسخون
بیستِ E بیستترین فروشگاه
بهترین ها برای ایرانیان
زورخانه بابا علی
ورزشی & کامپیوتر & موبایل & بازی
شناختی
روان شناسی کودکان استثنایی
جامع ترین وبلاگ خبری
مهدویت
زازران
دوزخیان زمین
پایگاه سایبری حجة الاسلام و المسلمین عبدالکریم عابدینی
پایگاه اطلاعاتی و کاربردی شایگان
پایگاه فرهنگی
روان شناسی و اتیسم
بدا ... سرآغازخوبی ها ...
افق بیکران روح من
سید ذاکر
مقاله جوک ا س ام اس آف علمی دانستنیها عکس
ترانه
عــــشقـــــولـــــک
گلهای د نیا
حیاتی تازه
ترانه های غربت-اشعار من(لطفا به لینک اخبار دانشگاه سربزنید)
امیدزهرا
ESPERANCE
عکس های باغبادران
Ali 09357004336
گل پیچک
کتابخانه دیجیتال روانشناسی
جنبش قطره سرگشته
حــــــکـــــمـــــت آ بـــــــــــاد
دوست من سلام .....
لطفا از تمامی مطالب دیدن فرماییدو نظری هم بدهید
دکتر علی حاجی ستوده
کتاب الکترونیکی
قلب خـــــــــــــــــــــــــــاکی
کشکول
روان شناسی
یوزر پسوردهای جدید
چون میروی بی من مرو...
علی زارع
اقتصاد وتجارت
mled.parsiblog.com......for you
باران بی امان
حزب الله هم الغالبون
یاد لاله ها
این راه بی نهایت
صدفی برای مروارید
قرآن و اهل بیت(ع)تنها راه نجات
شرکت نمین فیلتر
بهترین ها برای شما
کوهنوردی
شهر یخ
میترایسم
افکارسادات افغانستان
اگه احمدی نژاد 50 کیلو وزن داره 45 کیلوش جیگره
میخ در
وبلاگ چت روم کامپیوتر و شبکه در سایت الفور
فرزندان افغانستان
پتروشیمی
گالری بهترین فیلم، کارتون، سریال، موسیقی
من هیچم
انجمن راهنمایی و مشاوره دانشگاه پیام نور واحد جرقویه علیا
طوفان در پرانتز
جزوات کوتاه و جمع بندی شده کنکور، دبیرستان و تکتیکهای تست زنی
هسته ای
جور وا جور از همه جور
پرسش مهر 10
خدمات اینترنتی و حراج نرم افزار
گالری بهترین های لوازم آرایشی، بهداشتی
لوازم آرایشی و بهداشتی و ادکلن
پارس دانلود
هر چی که بخواهی هست
گالری بهترین های نرم افزارهای، مالی، اداری حسابداری
گالری بهترین نرم افزارهای سیستم عامل، طراحی گرافیک، برنامه نویسی
اضطراب و پرخاشگری
گالری بهترین نرم افزار، بازی، سرگرمی،حادثه ای
بهترین نرم افزارهای کاربردی برای ایرانیان
بهترین ها برای ایرانیان
بهترین نرم افزارهای کاربردی برا ی ایرانیان
بهترین ها نرم افزارای کاربردی
بهترین ها نرم افزارهای کاربردی برای ایرانیان
گالری بهترین ها نرم افزارهای اموزش زبان
آرامش و اختلالات و مشکلات
بهترین نرم افزارهای آموزشی زبان برای ایرانیان
بهترین ها برای ایرانیان
سوپر لینک خشگل دختر
بهترین ها برای ایرانیان
بهترین ها برای ایرانیان
گالری بهترین لوازم آرایشی بهداشتی برای ایرانیان
بهترین نرم افزارهای کاربردی برا ی ا®
بهترین های نرم افزارهای، مالی،بازی کتابخانه موسیقی برای ایرانیان
بهترین نرم افزارهای کاربردی برای ایرانیان
بهترین نرم افزارهای آموزشی برای ایرانیان
بهترین لوازم منزل،خودرو،کامپیوتر، موبایل و کیتهای الکترونیکی
بهترین کتب، مهندسی، روانشناسی، مدیریت، اقتصاد، لغت
بهترین های نرم افزارهای، مالی، اداری حسابداری برای ایرانیان
گالری بهترین لوازم آرایشی، لاغری، بهداشتی، عطر، ادکلن
گالری بهترین نرم افزارهای بازی سرگرمی،حادثه ای، اتومبیلرانی،فکری
گالری بهترین نرم افزارهای کاربردی مکانیک، برق، الکترونیک، شیمی
عکس لود
گالری بهترین نرم افزار آموزشی درسی، دانشگاهی، کامپیوتر، فن
گالری بهترین نرم افزارهای موبایل برای ایرانیان
دیـــــــار عـــــــاشـقـــــان
گالری بهترین نرم افزار آموزش زبان های انگلیسی
نرم افزار زبان های خارجی انگلیسی
جستجو کردی نبود کلیک کن اینجا هست؟!!!!
بهترین ها برای ایرانیان
بهترین نرم افزارهای آموزشی برای ایرانیان
boygirl
فانوس
بانک مقالات روانشناسی
@@عکس جدید بازیگران و پیامک جدید@@
فروشگاه کتب روانشناسی، اسلامی، ایران شناسی وسیستم عامل
لوازم خانگی و اثاثیه منزل و لوازم آشپزی
بهترین ها برای ایرانیان
یا امیر المؤمنین
سریال های پرطرفدار ایرانی و خارجی
لوازم منزل،خودرو،کامپیوتر، موبایل، الکترونیکی، کیتهای الکترونیکی
کتاب، مهندسی، روانشناسی، مدیریت، اقتصاد، لغتنامه، شعر، داستان
دستبند، انگشتر، گردنبند، مدال، سرویس، گوشواره، زیورآلات
نرم افزارهای، مالی، اداری حسابداری، انبارداری،
لوازم بهداشتی آرایشی،عطر ، آدکلن ، لوازم لاغری و کرم
نرم افزارهای، بازی، سرگرمی،حادثه ای، اتومبیلرانی،فکری، ورزشی
سیستم عامل و نرم افزار کاربردی و گرافیکی
خدمات اینترنتی هاستینگ* قالب اماده و جزوات کنکور و آموزش زبان
نرم افزارهای آموزشی زبان های خارجی
نرم افزارهای موبایل های نوکیاو موتورلا
فروشگاه نرم افزارهای گرافیکی و سرگرمی و بازی
نرم افزارهای میکس مونتاژ و آموزشی میکس مونتاژ
پوشاک & تی شرت دخترانه پسرانه استین کوتاه و بلند & ژاکت
آروم آروم دارم از یادت میرم
نرم افزار و دانلود و پیامک
معماری وشهر سازی
سکوت نیمه شب
سایه
کوچک های بزرگ
دختر و پسر ها لطفاً وارد نشند
سانسور سریال افسانه جومونگ
موتور سنگین ... HONDA - SUZUKI ... موتور سنگین
چگونه خدمتگذار خوبی باشیم
چی می خواهی کلیک کن ....
آرامش و مشکلات زندگی ؟؟؟؟
پیچیدگی سکوت

این راه بی نهایت ...
هدایت
صور اسرافیل
تا ریشه هست، جوانه باید زد...
جزیره ی دیجیتالی من
شهید محمدهادی جاودانی (کمیل)
یا امام زمان (عج) | وبلاگ تخصصی مهدویت | اللهم عجل لولیک الفرج
علوم جهانی
سپید
حشره شناسان
ژئومورفولوژی
اس ام اس سرکاری اس ام اس خنده دار و اس ام اس طنز
در سایه سار وحدت
درباره‏ی همه چیز از همه جا
مقاله ومشاوره
مقاله وروانشناسی
از همه جا خبر
مهندسین برق
یا ضامن آهو
امتیاز
فروشگاه متفاوت
شادی(زمزمه های دلتنگی)
بهترین ها برای ایرانیان
بهترین ها برای ایرانیان
گالری لوازم منزل،خودرو،کامپیوتر، موبایل و کیتهای الکترونیکی
گالری بهترین کتب مهندسی، روانشناسی، مدیریت، اقتصاد، لغتنامه
فرهنگی هنری، عکس، مدل لباس، مانتو، ژاکت، سارافون دخترانه و زنانه
یادداشت های من
مینویسم بنام خواهرم آیــــــــات
ساعت دیواری فانتزی
قالب بستنی ساز کودک
دستگاه پوست کن مخزن دار
خرید اینترنتی مینی پنکه ASD Minifan، مینی پنکه ASD Minifan جدید،
تی وی مارکت
وبلاگ شخصی محمد
اسپری پنچرگیری لاستیک
چیپس ساز کریا چیپس Crea Chips
با یِ لبخند ملیح
جزتو

» صفحات اختصاصی

» لوگوی لینک دوستان




» وضعیت من در یاهو
یــــاهـو
» موسیقی وبلاگ

» طراح قالب